Yetkililer Kulak Tıkadı, Vatandaşlar Hukuk Mücadelesi Başlattı
Bölge halkının ve bilim adamlarının onca açıklama ve feryatlarına santralin bağlı olduğu kurum EÜAŞ başta olmak üzere konuyla ilgili tüm kurumlar kulak tıkadı. Durum böyle olunca da vatandaşlar hukuk mücadelesi başlattı.
Bölgede yaşayan çiftçiler, A Termik Santrali’nin tarım alanlarını olumsuz etkilediğini, ürünlerin de eskiye oranla düşüş olduğu ve topraklarında değer kaybı olduğunu öne sürerek Elbistan ve Afşin’deki adliyelere EÜAŞ aleyhine dava açtılar.
Çölbeyi; “Toprakta Radyoaktif Madde Çıktı”
Çiftçiler adına Elbistan ve Afşin’de başlatılan hukuk mücadelelerinde çiftçileri savunan Afşin avukatlarından Mehmet Çölbeyi, yaklaşık 2 yıldır verdikleri hukuk mücadelesini kazandıklarını söyledi.
A Termik Santrali’nin çevreye yaydığı zararlı gazlardan dolayı toprakta kirlenme olduğunu ve bu kirlenme neticesinde bir değer kaybı olduğunu düşünerek davaların açıldığını belirten Çölbeyi; “Yani idarenin haksız eyleminden kaynaklanan bir davaydı. Davayı açtıktan sonra Afşin Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından bir bilirkişi tespit edildi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nden bilirkişi istedi. Toprak Bilimi Uzmanı Doç. Dr. Kadir Yılmaz, Tarım Ekonomisi Uzmanı Doç. Dr. Cuma Akbay ile Bitki besleme Uzmanı Doç. Dr. Hüseyin Dikici olmak üzere 3 tane akademisyenlerden, 3 tane de yerel bilirkişiden olmak üzere toplam 6 kişiden oluşan bilirkişi heyeti ile ilk önce keşfe gidildi. Keşiflerde bilirkişiler tarafından numuneler alındı ve bu numuneler Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Laboratuar’ına gönderildi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Laboratuarı, toprakların uranyum açısından incelenmesi için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun laboratuarlarına gönderildi. Hemen hemen birçok numunede uranyum, limit değerlerin üzerinde çıktı. Yapılan analizler sonucundan çıkan sonuçlar tekrar bilirkişilere tevdi edildi ve bu bilirkişiler bu analizleri değerlendirerek toprakta oluşan değer kaybını tespit edip mahkemeye sundular. Sayın mahkeme de bilirkişinin tespit yönünde karar verip davamızda haklı olduğumuzu kabul ettiler” dedi.
“Kirliliğin Santralden Kaynaklandığı İspat Edildi”
Avukat Mehmet Çölbeyi, toprakta meydana gelen kirliliğin santralden kaynaklandığını da bilimsel olarak da ispatlandığını belirterek; “Bilirkişinin kendilerince belirledikleri yöntemler, parametreleri, kriterleri vardı. Özellikle santralın verdiği zararın ispatlanması için hakim rüzgar yönü dışında yani santralın dumanının ulaştığı noktalar dışında bu zararın olmaması gerekiyordu. Örneği hakim rüzgar yönünden başka şahit parsel dedikleri 2 noktadan daha örnek aldılar. Santralin hakim rüzgar yönünde çıkan tahrip sonuçlarından çok farklı sonuçlar çıktı şahit parsellerden. Yani hakim rüzgar yönündeki bölgelerden alınan numunelerden çok daha fazla miktarda maddeler bulundu” dedi.
“EÜAŞ, 110 Bin 179 TL Tazminat Ödeyecek”
Bilirkişi tarafından sunulan raporu kabul eden Afşin 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, EÜAŞ’ı Mehmet Yağcı’ya bilirkişi tarafından tespit edilen zararı ödemeye mahkum etmesi üzerine EÜAŞ, kararı temyiz için Yargıtay’a gönderdi. Çölbeyi, Yargıtay’ın kendilerinin beklediği yönde bir karar verdiğini belirterek; “Bilirkişi, ortalama olarak toprak değer kaybını yüzde 10 olarak tespit etti ve yapılan hesaplar sonunda 110 bin 179 TL’lik bir değer kaybına karar verildi. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin vermiş olduğu bu kararı 7 Aralık 2009 tarihinde görüştü ve bu kararı onayladı. Hukuk süreci, Yargıtay’ın onama kararı vermesi ile biter. Nihai karardır, artık bu konuda başvurulabilecek bir hukuk mercii ya da hukuk yolu yoktur. Yani bu konudaki davamız artık nihai kararını almış durumdadır. Afşin Asliye Hukuk Mahkemesi bu kararı verdiğinde karardan hemen sonra biz icra takibine başlayabilirdik EÜAŞ aleyhine ama sonuçta Yargıtay onamasından sonra icra takibine başlayıp parayı tahsil etmeyi daha uygun gördük. Çünkü daha önce yapmış olsak EÜAŞ, teminat vererek bekletecekti bunu. Kararı gördükten sonra başlamayı uygun gördük ve muhtemelen de önümüzdeki hafta içerisinde icra takibine başlayacağız” dedi.
“Diğer Dosyaların da Onaylanacağını Düşünüyorum”
Yargıtay’da onaylanan Mehmet Yağcı’nın dışında birçok dosyanın da bulunduğunu belirten Avukat Mehmet Çölbeyi; “Bu yargılama süreci ve bunun hakkında bir yorum yapmak bizim açımızdan çok mantıksız ama Yargıtay’da bekleyen dosyaların onaylanan dosyadan hiçbir farkı yok. Davanın şekli, sebebi, istenilen tazminat aynı. Yani hiçbir farklılığının olmadığı için biz onanacağını düşünüyoruz ama sonuçta şu anda halen devam etmektedir”
“Türkiye’de Bir İlk”
Termik santralinin toprağı kirlettiğini ispatlamak için yaklaşık 2 yıldır hukuk mücadelesi verdiklerini belirten Çölbeyi, kazanılan bu davanın çok önemli olduğunu söyledi. Çölbeyi; “Çünkü Türkiye’de ilk defa termik santralin toprağı kirlettiği, kirlilikten dolayı toprakta değer kaybı meydana geldiği bilimsel ve hukuksal olarak ispatlandı. Ben bu davanın, Afşin-Elbistan gibi zehir saçan termik santrallerin bulunduğu bölgeler için örnek olacağını düşünüyorum” dedi.
Yağcı; “Zararımız Telafi Edildi”
Afşin’e bağlı Alemdar kasabası ile Çomudüz Köyü’nde bulunan yaklaşık 200 dönüm civarındaki tarlalarının A termik Santrali’nden dolayı kirlendiğini ve bunun için dava açtığını belirten 61 yaşındaki Mehmet Yağcı ise; “Mehmet Bey’e teşekkür ederim. Zayi olan hakkımızı bize kazandırdı. Maddi yönden zararımız vardı ve bu zararımızı Mehmet telafi etti. Kazandığım tazminat anca bize yeter ailem geniş ve borçluyum” dedi.
EÜAŞ, Çok Büyük Tazminatlar Ödeyecek
Avukat Mehmet Çölbeyi, şu ana kadar Afşin 1. ve 2. Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde 160 civarında açılmış yaklaşık 160 tane dava dosyası bulunduğunu belirtirken, bunun dışında 250 civarında yeni davalar açacaklarını söyledi.
Bu davalar sadece Afşin Adliyesi’nde açılan davalar. Yıllardır filtresi ve baca gazı arıtma tesisi olmadan çalışan Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nden etkilenen Elbistan İlçesi’nde de davalar görülüyor. Elbistan Adliyesi’nde ise açılmış yaklaşık 200 dava var.
Ve açılan davalardan birinin Yargıtay tarafından onaylanmasının ardından yıllardır santralden şikayetçi olan çiftçilerin bir bir EÜAŞ’a dava açması bekleniyor. Durum böyle olunca EÜAŞ için enerji havzası olan Afşin-Elbistan, bundan sonra dava havzası olacak.