Yıllardır çevre zehir kusan, çevreyi kirlettiği bilirkişi raporlarıyla kanıtlanan Afşin-Elbistan A Termik Santrali yine çevreyi kirletmeye devam edecek. Devlet Planlama Teşkilatı tarafından 1999 yılında yatırım programına alınan Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi sadece programda kaldı ve yapımı için bugüne kadar somut bir adım atılmadı.
99’dan bu yana her zaman yatırım programında yer alan fakat yatırımın yapılması için gerekli ödeneği bir türlü ayrılmayan Afşin-Elbistan A Termik Santralı Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi, Devlet Planlama Teşkilatı’nın 2013 yatırım programında da yer aldı. Yatırım programı incelendiğinde Tesisin 2017 yılında bitirilmesi hedeflenirken tesisin proje tutarı 588 milyon 689 bin TL. Parasal bakımdan oldukça büyük bir yatırım olan bu tesis için 2013 yılında ayrılan ödenek ise sadece 2 bin TL. Devlet Planlama Teşkilatı’nın son 4 yıldaki yatırım programları incelendiğinde tesis için ayrılan ödenek 2 bin TL’nin üzerine çıkmıyor.
Devlet Planlama Teşkilatı’nın 2013 yatırım programında sadece Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nin Baca Gazı kükürt Arıtma Tesisi bulunmuyor. Bunlardan biri Yeniköy Termik Santrali baca Gazı kükürt Arıtma Tesisi 1996 yılında yatırım programına alınmış ve 2013 yılında yani bu yıl içerisinde tamamlanması hedefleniyor. 2012 yılında tesis için 235 milyon 150 bin TL harcanırken, 2013 yılında 4 milyon 110 bin TL’lik ödenek ayrılmış.
Kangal Termik Santralı Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi ise 2012 yılında yatırım programına alınmış. Programa alındığı yıl 31 milyon 400 bin TL’lik harcama yapılırken, 2015 yılında tamamlanması hedeflenen tesis için bu yıl ayrılan ödenek ise 45 milyon TL.
Seyitömer Termik Santral Baca Gazı kükürt Arıtma Tesisi ise bu yıl yatırım programına girdi ve 499 milyon TL proje tutarı olan ve 2016’da tamamlanması hedeflenen tesis için ilk etapta ayrılan ödenek ise 2 milyon TL.
Çiftçilere 21 Milyon TL Tazminat Ödendi
Zehir kusması nedeniyle bölge halkının Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi yapılması, arızalı olan kül tutucu filtrelerin onarılması talepleri hep göz ardı edilirken, yetkililerin feryatlarına sessiz kalması üzerine bölge halkı santralın zehir kusmasını mahkemeye taşıdı. Afşin ve Elbistan Adliyeleri’nin yolunu tutan çiftçiler, santralden dolayı tarlalarının değerinin düştüğünü, verim kaybı yaşandığını öne sürüp, zararlarının karşılanması için EÜAŞ aleyhine tazminat davası açtılar.
Açılan davalar sonucunda mahkemeler tarafından görevlendirilen bilirkişilerin yapmış olduğu incelemelerde santralın çevreyi ciddi bir şekilde kirlettiği tespit edilirken, bazı tarlalardan alınan numunelerde radyoaktif madde olan uranyuma dahi rastlandı.
Mahkemeler, bilirkişi raporları doğrultusunda EÜAŞ’ı çiftçilere tazminat ödemeye mahkum ederken, yerel mahkemelerin vermiş olduğu kararların çoğu Yargıtay tarafından onaylandı.
Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre 2012’nin Eylül Ayı’na kadar EÜAŞ aleyhine toplam 1803 dava açıldı. Açılan davaların 737’si sonuçlandı ve sonuçlanan bu davalardan dolayı EÜAŞ, çiftçilere yaklaşık 21 milyon TL tazminat ödedi.