Anasayfa | Eczanelerimiz | İletişim-Künye | Resmi Kurum telefonları | Haber Ara | Sitene Ekle | RSS Kaynağı

HABER ARA


Gelişmiş Arama

EN ÇOK OKUNANLAR

Takvim

WASHİNGTON ANITI ve OSMANLININ HEDİYESİ

Adnan Güllü

Adnan Güllü

Yorumlar  Yorum Sayısı : 0
Okunma  Okunma : 11666
Tarih  Tarih : 22 Nisan 2014 09:59
 

WASHİNGTON ANITI ve OSMANLININ HEDİYESİ

             Amerika’nın simgesi olan Washington Anıtı, dikilitaş biçiminde başkent Washington şehrinde yükselmektedir. Bu anıt, Hürriyet Heykeli(Özgürlük Heykeli ABD'nin New York şehrindeki Liberty (Özgürlük) adası üzerinde, inşa edildiği 1886 yılından bu yana Amerika'nın simgesi olan anıtsal heykeli ve gözlem kulesidir. Dünyanın en tanınan abidelerinden biridir.) ile birlikte ABD’nin meşhur iki simgesi olarak dünya ya kendilerini kabul ettirmişlerdir. Hürriyet Heykeli(Özgürlük Anıtı) ile Osmanlının bağlantısını daha önce ki çalışmalarımızda anlatmıştık. Şimdi ise Washington Anıt’ın Osmanlı ile olan bağlantısını hikayesini birlikte okuyalım:

 

           Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk devlet başkanı George Washington'un anısına yaptırılan Washington Anıtı (169,294 metre, Washington, D.C., ABD Mermer, granit ve  kum taşından oluşan Washington Anıtı 169,29 metre yüksekliğiyle dünyanın taştan yapılmış en uzun heykeli ve dikili taşı konumunda)

            Tarihçi Murat Bardakçı bu konuda şöyle çalışma yapmıştır, Amerikalılar, ülkelerinin kurucusu olan George Washington'ın hatırasına inşa edilecek bir anıt için proje yarışması açtılar. Yarışmaya o zamanın önde gelen mimarları katıldı, birbirinden değişik projeler geldi ve bu projeler arasından Güney Carolinalı mimar Robert Mills'in teklifi kabul gördü. Mills'in projesine göre anıt eski Mısır dikilitaşlarının bir benzeri ama çok daha yükseği olacak, bu dikilitaş geniş bir alanın ortasında yer alacak ve etrafına başkanlarla milli kahramanların heykelleri dikilecekti.

 Proje daha sonra kısmen değiştirildi, etrafının boş olmasına karar verildi ve anıtın temeli 1848'in 4 Temmuz günü atıldı. İnşaata altı sene boyunca devam edildi ama 1854'te bu işe ayrılan paranın yetmemesi ve anıtın siyasi gruplar arasında çekişme sebebi olması üzerine yapıma ara verildi. Derken Amerikan iç savaşı patlayınca verilen ara daha da uzadı ve inşaata ancak 1876'da, zamanın Başkanı Grant'ın yayınladığı bir kararname sayesinde yeniden başlanabildi. Masrafları federal hükümet karşılayacak ve anıtı Savaş Bakanlığı'nın kadrosundaki mühendisler tamamlayacaklardı. İnşaatın ikinci aşaması dokuz sene sürdü. Dikilitaş 18 metreye yükseltildi, içerisine 897 basamaklı demir bir merdiven ile bir de asansör yerleştirildi ve resmi açılış 1885'in 21 Şubat'ında yapıldı. Anıt üç sene sonra, 9 Ekim 1888'de halkın ziyaretine açıldı. Washington'un sembollerinden biri olan anıtı, o tarihten buyana her gün binlerce kişi ziyaret ediyor.

Dikilitaşın üzeri Maryland'dan getirilen mermerlerle kaplanmış ama yukarılara doğru mermerin üzerine daha başka parçalar da yerleştirilmişti. Bunlar, anıtın üzerinde isimlerinin yer almasını isteyen bazı dost memleketlerin, dış cepheye yerleştirilmesi için gönderdikleri ve mermerden imal edilmiş olan hediyelerdi. Dost ülkelerin anıta katkıda bulunmaları talebi, aslında Amerikan Dışişleri Bakanlığı'ndan gelmişti. Bakanlık, Washington'da bulunan yabancı ülke temsilcilerini dikilitaşın inşaatından haberdar etmiş, taşın aslında sadece Amerika'nın değil, bütün memleketlerin özgürlük sembolü olduğunu söylemiş, anıtın dış yüzünde temsil edilmek istedikleri takdirde, gönderecekleri hatıraların mermere monte edileceğini duyurmuştu. 

2. bölüm

 O dönemde Amerika ile iyi ilişkiler içerisinde olan birçok memleket, dünyanın bu en büyük dikilitaşında kendi isimlerinin de yer alması için, Washington'a birbirinden kıymetli mermer plakalar yolladılar. Zamanın Çin İmparatoru, üzerinde George Washington'u öven Çince ifadelerin yer aldığı büyük bir levha, kâğıt üzerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı görünen ama aslında bağımsız bir devlet gibi hareket eden Mısır'ın Kavalalı Mehmed Ali Paşa soyundan gelen valisi de, tarihi İskenderiye Kütüphanesi'nden kalma bir geniş mermer gönderdi. Yunan Kralı eski Yunanca ile yazılmış bir kitabe, Kuzey Afrika'daki yerel beylerden biri Kartaca'dan kalan ve meyve ağacı altında bekleyen bir atlıyı resmeden son derece nadir bir kabartma, Yunan kilisesi de eski Mısır dönemine ait 3 bin senelik bir heykel yolladı ve hediyelerin hepsi, anıtın üst tarafına doğru yerleştirildi.  Bir başka hediye de İstanbul'dan, Osmanlı hükümdarı Sultan Abdülmecid'den gelmişti: Mermer üzerine işlenmiş son derece güzel bir hat, yani yazı.  Amerikalılar, dikecek oldukları büyük sütundan Osmanlı Devleti'nin Washington'daki temsilcisi Emin Bey'i de haberdar etmiş ve 'Majesteleri Sultan hazretleri taşın üzerine yerleştirilmek üzere bir hediye gönderecek olduğu takdirde, bunu zevkle kabul edeceklerini' söylemişlerdi.   Emin Bey, Amerikan Dışişleri'nin talebinden İstanbul'u haberdar etti ve zamanın hükümdarı Sultan Abdülmecid, Türkiye'nin sütunda üzerinde Amerika hakkındaki iyi temennilerin yazılı olduğu bir 'hat' ile temsil edilmesine karar verdi. Hat, o devrin büyük hattatı sayılan Kazasker Mustafa İzzet Efendi'ye yazdırıldı ve daha sonra etrafı devrin süsleriyle bezenmiş bir mermere işlendi, mermerin üzerine de Sultan Abdülmecid'in tuğrası kondu. Levhada 'Devám-ı hulleti te'yid için Abdülmecid Hán'ın / Yazıldı nám-ı páki seng-i báláya Vaşington'da' yani 'Abdülmecid Han'ın temiz adı, dostluğun devamını göstermek için, Washington'da dikilen bu yüksek taşa yazıldı' denmekteydi. Levha 1853'te bir gemiyle Amerika'ya gönderildi, Washington Anıtı'nın üzerine yerleştirildi. Sultan Abdülmecid'in mermere hakkedilmiş tuğrası, ismi ve Amerika hakkındaki iyi temennileri, o zamandan beri anıtın üzerinde duruyor.ABD ile dostluğun devamını temin için Washington’daki “yüksek taşa” yazıldığını bildirmektedir.

 

O zamanlar İstanbul’da büyükelçisi bile bulunmayan ABD’nin aklına, bizden bir kitabe istemek nasıl gelmiş olabilir?’ diye düşünenler çıkacaktır. Bunun cevabını, 1848 ayaklanmalarında Avusturya ve Rusya’ya karşı mağdur durumdaki Macar ve Polonyalı mültecilere kucak açan tek adresin Osmanlı oluşunda aramak gerekir. Kanatlarımızın altına sığınanı geri vermek, bize yakışmazdı. Hatta bu yüzden neredeyse savaş bile açılacaktı. “Savaşsa savaş” dedik, sözümüzün arkasında durduk. İşte bu sırada ABD devreye girdi ve mültecileri kabul edebileceğini bildirdi. Rusya ve Avusturya razı olunca Lui Koşut başta olmak üzere Macar mültecileri ABD’ye gittiler. Her gittikleri yerde Osmanlı Devleti’nin bu kararlı duruş ve yardımlarına teşekkürlerini bildirmeyi ihmal etmediler. Bu olay üzerine ABD kamuoyunda Türklere karşı olumlu bir bakış geliştiğini görürüz. Washington Anıtı’na Osmanlı’dan bir hatıra istenmesi de tam bu sıralara denk düşer. Anıtta bir Osmanlı kitabesinin ne aradığını açıklığa kavuşturmuş olduk.

 

Adnan Güllü

Tarih Araştırmacısı

Kaynaklar:

-Murat Bardakçı: (Sultan Abdülmecid l50 yıldan beri Washington'u gözlüyor

-Hürriyet Tarih Eki  18.5.2003)

 

 

 
Bu haberi paylaş: Google Favorilerime Ekle Google Facebook'a GönderFacebook Yahoo'ya EkleYahoo Digg'e EkleDigg Del.icio.us'a EkleDel.icio.us
 
Tavsiye Et Tavsiye Et | Yorum Yaz Yorum Yaz

 

Adnan Güllü Adnan Güllü
WASHINGTON ANITI ve OSMANLININ HEDIYESI

Tarihçi

Zafer Eren Zafer Eren
KIRMIZI VE GRI

DÜZ AYNA

A.Ihsan Kuyumcu A.Ihsan Kuyumcu
YOL AYRIMI

Sair-Yazar-Ressam

Mustafa Eslik Mustafa Eslik
YÖNETICILIK, LIDERLIK VE DUYGUSAL ZEKA

Yazar

Mahir Baspinar Mahir Baspinar
CÜCÜK TEPE (!)

Sair-Yazar

Hanifi Kara Hanifi Kara
EFENDILER EFENDISI'NE

Egitimci, Sâir ve Yazar

Sait Çolakoglu Sait Çolakoglu
ANAMIZ

Sair

Ömer Çay Ömer Çay
SEFA GELDIN RAMAZAN

Sair

Bilal Ay Bilal Ay
SUÇ KIMIN?

Ziyaretçi Defteri

OKU

YAZ

Gazetemiz

Önceki Gazeteler İçin Tıklayınız

Elbistan'da Hava


RSS Kaynağı | Yazar Girişi

Sitemizdeki yazı, resim ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
bizimelbistangazetesi.Com © 2007-2024 Tüm Hakları Saklıdır.Kardeş Site www.bizimogretmenler.com Düzenleme: Kosker - www.bizimogretmenler.com